Dene version follows.
Richard Montgrand would have loved knowing "the Queen's Cowboys" were there for him at his funeral.
La Loche RCMP officers – who often had been there for him during his life, too – were happy they had a chance to pay their respects and say goodbye to a beloved, if somewhat unlikely, friend.
'He always had a smile and a story'
"Everyone has a soft spot for him," says Cst. Trisha Miller, who was posted to La Loche almost a decade ago. "He is just such a good memory – he always had a smile and a story. He'd teach me Dene words. He'd flag me down when it was cold and I'd drive him home." Richard, despite having no car or phone, found ways to keep in contact with Cst. Miller after she transferred. He recently had the La Loche Detachment Services Assistant text her a picture of him, smiling.
"He always called us the Queen's Cowboys, in his distinctive, raspy voice," says Sgt. Greg Smith, who was posted to La Loche in 2003 to 2005 and from 2009 to 2011.
And he kept calling them that right up to his recent death, reports Cst. Nicholas Lewis, who works in La Loche now, and who, like many officers before him, often stopped to check in and chat with Richard – who they affectionately called RT – often getting a laugh in the process. "He liked to sing to us. That was always a special treat," he says. One of his favourite tunes to sing to officers? 'Bad Boys', the theme from the TV show COPS.
'He continued to put good out into the world'
Richard didn't always sing the police's praises, officers report. But later in life, he began looking at officers differently, viewing them as protectors from the vulnerabilities he unfortunately faced.
Richard suffered from addiction and other health concerns. He had few material things to call his own and lacked even secure housing in his later years.
Because of his vulnerabilities, Richard often had interactions with police. With few other options available to him, the detachment cells were sometimes the safest place for him to sleep. When that happened, officers report he was friendly and cooperative when he arrived – even folding and organizing his personal effects for safekeeping – and cheerful and joking as he was released.
Officers sometimes provided him with basic needs he often lacked access to – meals, showers, rides and clean, warm clothes – and always did their best to watch out for him. It was hard not to do so for a man who had so few things but still focussed on inspiring so many smiles.
"He had the short end of the stick but he didn't go around hitting people with it," says Crystal Sylvestre, Community Program Officer at the La Loche Detachment. "He continued to put good out into the world."
A respectful goodbye
When the detachment heard Richard had died, the news resounded far and wide. La Loche is a two-year posting and one of Saskatchewan's largest northern detachments, so he'd impacted many officers' lives. "Many members that have worked here have called after he passed, saddened by the news," says La Loche RCMP's Cpl. Kelly Brennan. "Each one has shared their own memories of him."
And for those at the detachment today, there was no question about what to wear to Richard's funeral.
The RCMP has many traditions and customs; wearing the Red Serge at funerals is one of them. This gesture is generally reserved for employees' funerals but is sometimes extended to members of the public. Wearing the Red Serge, and involvement in any ceremony, is a sign of the utmost dignity and respect.
Cst. Lewis is one of the officers who wore his serge to Richard's funeral on October 14. He approached family first to ensure it was appropriate for them to attend. The family not only welcomed them but asked them to do the unexpected honour of carrying Richard's casket to the funeral service.
And so the members proudly did, supporting a long-time RCMP friend one last time.
"I was happy to hear that members attended his funeral in Red Serge," said Sgt. Smith. "He would have loved having the Queen's Cowboys there to see him off."
-----
Thįtelas Tuë hots'ı̨ Dënë Nałtsı̨ Dënë nanést'ı̨losą dádı, bëts'enıë bëghąhǫnëtą hajaı
Rıchard Montgrand hëtıë bını̨ë hánı̨ "the Queen's Cowboys" yaghą nahëdelı sélye ts'ën tth'ú.
Thı̨telas tuë Dënë Nałtsı̨ Dënë – t'ahu ghëna tth'u ałk'ërëɁųɁá bëłnéde hanët'ını̨, kolu danëhuwı̨nı Dënë Nałtsı̨ Dënë bëba nǫt'ą, nąde Rıchard bëts'enıë bëghąhǫnëtą hajaı bëk'ësorëdłı basë t'anąde dayëı̨ ha.
'Hok'ëtł'a hëch'ul hëł honı bëts'ını̨'
"Tarëlyų bëdënıdlı̨nı̨," Cst. Trisha Miller hadi?u, honë́na nënë huk'ë Thı̨telas Tuë naghı̨dhır. " Hëtıë bënonıë nezu - hok'ëtł'a hëch'ul hëł honı bëts'ını̨. Dënë yatı hodzıɁa hasonëłtënı̨. Sëts'ën yarılnı łını̨ ëdza dé, ëyır hots'ı̨ bëkoę̈ ts'ën nę̈stını̨" Rıchard bëyaghë yatı chú tł'ës bëthchënë bëts'ıhılë kulo Cst. Mıller hëł yaltı ha yułá łını̨ Mıller naja hotł'ąı. K'anı tthelë Thı̨telas tuë Dënë Nałtsı̨ Dënë Koę̈́ Ëstënı Dënë Rıchard bëzı tł'ısı hëch'uł hëł Cst. Mıller ts'ën hëł chudhnı̨.
"Hok'ëtł'a Queen's Cowboys danëhushını̨, bëyatı dëch'ëląt'ë hëł, Sgt. Greg Smıth hadı́u, Náke lamıl taghë hots'ı̨ náke lamıl sǫlaghë chú náke lamıl łotą hots'ı̨ náke lamıl ı̨łaghë ch'adhël nënë Thı̨tełas Tuë naghı̨dhır.
Hok'ëtł'a yëts'ën nayéłtıłını̨ t'ahu bestołı hots'ën, Cst. Nıcholas Lewıs yaghą dı̨tł'ıs, duhų Thı̨telas Tuë ëghëlana, nahıë Dënë Nałtsı̨ Dënë tth'ı nak'ë Rıchard hëł dayałtı ha yëghą nadıłnı̨ - hëtıë yëdënëlı nak'ë RT dayushını̨ - dlogh hëł. "Nuhëts'ën hëjën łını̨. Hok'ëtł'a hëjën hëtıë bëghadanıtł'ëdh," hënısę̈. T'ahu shën bënıë hade. 'Chëlëkuasë Borënıłë', TV nët'ı̨ Dënë Nałtsı̨ Dënë bëghą
'Ëłu nëzu basë hok'ënadhırnı̨ ëdırı dënë nıh k'ë nade bëba'
Richard hok'ëtł'a Dënë Nałtsı̨ Dënë ha ghëjën hılë, dëtł'ıs gharë. Hanëdhı ghëna tth'u Dënë Nałtsı̨ Dënë yëdoghëłnı k'ësı yënıłthën t'ąt'ıɁa bëba horënılënısı.
Rıchard bëba horëna kontuë bët'a ëyı hëł hëtıë ghëna hılë. Hųtł'ëdhı asıë bëts'ı̨ hılë ëyı hëł yoh tth'ı bëts'ı̨ hılë nąde ghëna ts'ën hotëdhırú.
T'at'u ghënaɁa Rıchard Dënë Nałtsı̨ Dënë hëł holą asohuɁąnı. Hutł'ëdhı bëba hoɁę̈lëde, nak'ë dënë darı̨la koę̈ ëyır natını̨ huk'ë ts'ën ëya hane ch'a. Ëkonodhır de, Rıchard dënë hënëlını̨ ëts'ënı hëł ëyır nıya de – t'ahı bëts'ı̨ ts'ëthıë ëła nıyę̈le hú senëyëlenı̨ - ëyır hots'ı̨ bënarëdı de bënıënı̨ súdı kayałtı́ hëł.
Nak'ë t'ahı asıë bëts'ı̨ hılëɁa bëts'ëdıłını – dënë nı hú, dëk'ënaltsıł hú, tł'ës bëthchënë yëh naltı hú, yu dëlk'ëlë tth'ıɁa bëts'edı – ëyı chú hëtıë dádoreldzë Rıchard hëdołnı ha. Nak'ë bëba asıë hodle borënıląt'ılë t'ahı dënë asıë łą bëts'ıhılë ëyı hëł dënë hëtıë në́zų basë horëłdzënı̨.
"Rıchard t'ąt'u ghınahı ëdını bëts'ënorę̈ltth'ı ëłąkulı ts'ën norę̈lılë," Crystal Sylvestre hadıɁu, Hayorı̨la Koę̈ Asıë Nųt'ą dënë nałtsı̨ dënë t'ała ts'ënı Thı̨telas Tuë ëghëlanahı. "Ëłu nëzu basë hok'ënadhırnı̨ ëdırı dënë nıh k'ë nade bëba."
Bëk'ësorëdlı nanest'ı̨ losą
Dënë nałtsı̨ dënë koę̈ Rıchard bësdołı̨ yëghadarıtth'a hú, nıdha ts'ën honı narı̨dhırnısę̈. Thı̨telas Tuë náke nënë hots'ën dënë nałtsı̨ dënë nadesę̈ ëdırı ı̨łaghë horı̨chá hoɁaı t'ahı yathë ts'ën dënë nałts'ı̨ dënë koę̈ hoɁą Saskatchewan k'ëyaghı, ëyıɁa Rıchard bëk'oją dënë nałtsı̨ dënë hëtıë yadanalnı ha. Łą dënë nałtsı̨ dënë Thı̨tełas Tuë ëghëdalanıë Rıchard bësdołı tł'ı̨ë yëgha darëtth'ası dabëdowıɁa Thı̨telas Tuë ts'ën bëyaghë yatı k'ë kosı̨ nëdayahëłtınısę̈, Cpl. Kelly Brennan hádı hú. "Tarëlyų Rıchard t'ąt'u yëk'ëdolyą yëghądolnı."
T'ahı dënë nałtsı̨ dënë koę̈ duhų dzınë k'ë, t'at'ı yu t'ëdorëłɁa ha yëghą dorıłk'ırhılë Rıchard selye nadéł ha.
RCMP ła bëch'anıë hulı̨, Yu Dëlk'os dat'orëła ëyı ıłaghësę̈ dënë selye de. Ëyı nak'ë dënë naltsı̨ dënë ha ëghëdalana de Yu Dëlk'os dat'orëla, kulo nak'ë hayorı̨la dënë bëba tth'ı hoɁąsë. Yu Dëlk'os yëdatł'ų, ëyı chú lasuë hodle ëyı hëtıë dënë bëk'ësorëdlı chú horı̨cha hąt'ë.
Cst. Lewıs ëyı łąı yu dëlk'os t'orıłasę̈ Rıchard selyeı Iłts'uzı Zaghë nonë́na ts'ën dı̨ghı̨ dzınë k'ë. Rıchard bëts'ı̨ ı̨łah dënë hots'ı̨ dorëlkır hułdų bëba ësǫt'ılë de Rıchard selye nadeł ha. Rıcharad bëts'ı̨ ı̨łah dënë hądádı t'ayı̨lë, ëyı hëł t'ahı hots'ekehıle dëchëntılë lamës koę̈ ts'ën nıt'ı ha yëdoreke bëk'ësorëdlı hëł.
Dënë nałtsı̨ dënë hëtıë yadanıtł'ëdhıɁa RCMP thá hots'ı̨ bëts'enıë nąde ha yëts'ëdı̨nı.
"Sı̨nıë hënı dënë nałtsı̨ dënë Yu Dëlk'os dat'orıła Rıchard selye nahëdełı," Sgt Smıth hadıu. "Bę̈nıë hanı̨ hëł yëghąnetą hanı Queen's Cowboys nąde dayëı̨ ha.